Эфавиренз
Инструкция
- русский
- қазақша
Саудалық атауы
Эфавиренз
Халықаралық патенттелмеген атауы
Эфавиренз
Дәрілік түрі
Үлбірлі қабықпен қапталған таблеткалар, 600 мг
Құрамы
Бір таблетканың құрамында
белсенді зат- эфавиренз 600 мг,
қосымша заттар: микрокристалды целлюлоза, натрий кроскармеллозасы, гидроксипропилцеллюлоза – L, натрий лаурилсульфаты, лактоза моногидраты, магний стеараты;
қабықтың құрамы: опадри сары 03В52874 (гидроксипропил-метилцеллюлоза 2910, титанның қостотығы (Е171), полиэтиленгликоль 400, темірдің сары тотығы (Е 172), темірдің қызыл тотығы (Е 172))
Сипаттамасы
Капсула пішінді, бір жағында «М109» ойылып жазылған және екінші жағы тегіс шабдалы түстес үлбірлі қабықпен қапталған таблеткалар.
Фармакотерапиялық тобы
Тікелей әсер ететін вирусқа қарсы препараттар. Ненуклеозидтер - кері транскриптаза тежегіштері. Эфавиренз.
АТХ коды J05AG03
Фармакологиялық қасиеттері
Фармакокинетикасы
100 – 1600 мг бір реттік дозаны ішке қабылдағаннан кейін плазмадағы эфавиренздің 1.6-9.1мкл мөлшердегі ең жоғары концентрациясына сәйкесінше 5 сағаттан кейін жетеді. 1600 мг дейінгі дозаларда, Cmax (қандағы ең жоғары концентрациясы) және ШРК (шекті рұқсат етілген концентрациясы) жоғарылауы байқалды. Дозаны жоғарылатқанда, осы көрсеткіштерінің жоғарылауы пропорциональді емес, өйткені жоғары дозаларда препарат толық сіңірілмейді. Препаратты бірнеше рет қабылдағанда қандағы ең жоғары, концентрациясының уақыты (3-5 сағат) өзгерген жоқ. Тұрақты концентрацияға 6-7 күннен кейін жетеді.
АИВ – жұқтырған емделушілерде тұрақты концентрациялар, орташа Cmax, орташа Сmin (қандағы ең төмен коцентрация) және орташа ШРК, тәуліктік дозалар (200мг, 400мг, және 600мг) көлеміне пропорциональді өзгереді.
Эфавиренз адам плазмасы ақуыздарымен шамамен 99.5-99.75% байланысады, негізінен альбуминмен. 200-600 мг эфавирензді тәулігіне 1 рет қабылдаған АИВ – жұқтырған емделушілерде (n=9), емделушілерде кемінде, 1 ай ішінде жұлынми сұйықтығындағы оның концентрациясы плазмалық концентрациясынан 0.26- дан 1.19% дейін ауытқып тұрды (орташа көрсеткіші =0.69%). Осы арақатынастың плазмадағы эфавиренздің протеинді емес (бос) фракциясынан 3 есе жоғары екендігі есептелген.
Эфавиренз гидроксилирленген метаболиттер түзумен және кейін олардың глюкурон қышқылымен конъюгирленуімен негізінен P450 цитохром жүйесімен метаболизденеді. Осы метаболиттер іс жүзінде АИВ-1 қарсы тиімді емес. Эфавиренз метаболизміне жауапты, басты изоферменттер CYP3A4 және CYP2B6 болып табылады. Эфавиренз сондай-ақ Р450 – 2С9, 2С19 және 3Ф4 изоферменттерін тежейді. Эфавиренз in vivo зерттеулерінде CYP2E1 тежемейді, бірақ клиникалық жағдайларда қол жеткендерден айтарлықтай жоғары концентрацияларда CYP2D6 және CYP1A2 тежейді.
CYP2B6 изоферментінің G516T гомозиготалы басқа түрімен емделушілерде, препараттың плазмадан шығарылуының ұзақтығы ұзаруы мүмкін.
Эфавиренз Р450 ферментін индукциялайды, ол ақырында оның метаболизмінің жеделдетілуіне әкеледі. Жұқпа жұқтырмаған емделушілерде бір реттік дозаны қабылдаумен салыстырғанда, 10 күн бойы тәулігіне 200-400 мг дозаны бірнеше рет қабылдау күткен нәтижеге қарағанда төмен жинақталу дәрежесіне (22-42% төмен) және препараттың жартылай ыдырауының (Т ½) терминальді кезеңінің 40-55 сағатқа дейін қысқаруына әкелді.
Шығарылуы: Эфавиренз жартылай ыдырауының айтарлықтай ұзақ кезеңіне ие. Осылайша бір реттік дозаны қабылдағанда жартылай ыдырау уақыты 52-76 сағатты құрайды, оны бірнеше рет қабылдағанда – 40-55 сағат. Радиоактивті изотоппен белгіленген эфавиренз дозасының шамамен 14-34% несепте қалпына келді және осы дозаның 1%- дан азы өзгермеген күйінде қалды. Емделушілердің бірлі жарымында бауыр жеткіліксіздігінің күрделі түрлері анықталған (Child-Pugh шкаласы, С класы), оларда препараттың жартылай ыдырауының ұзақтығы екі есе артқан, ол кумуляцияның потенциальді жоғары коэффициентін көрсетеді.
Балалардағы фармакокинетикасы: 600 мг эфавирензге баламалы доза қабылдаған 49 балада (дозасы дене массасының индексіне байланысты есептелген), тұрақты Сmax 14.1 мкл құрайды, тұрақты Сmin – 5.6 микрон, ал ШРК – 216 мкл/ч. Эфавиренздің балалардағы фармакокинетикасы ересектердегідей болған.
Егде жастағылар: егде жастағы емделушілердің қатысуымен фармакокинетикасына зерттеулер жүргізілмеген.
Фармакодинамикасы
Эфавиренз - 1типті адам иммунитет тапшылығы вирусының (АИВ-1) кері транскриптазасының нуклеозидті емес тежегіші (КТНЕТ). Эфавиренздің белсенділігі негізінен АИВ-1 кері транскриптазасының бәсекелес емес бәсеңдеуіне байланысты. Эфавиренз адамның АИВ-2 және альфа-, бета-, гамма- мен дельта-ДНҚ-полимеразасының кері транскриптазасын тежемейді.
Вирусқа қарсы белсенділік
Эфавиренздің зертханалық-бейімделген жабайы штамдар және вирустың клиникалық изоляттары (өлшемі 0.46-дан 6.8 нм дейін лимфобластты жасушалар, шеткергі қанның мононуклеарлы жасушалары (ШҚМНЖ) және макрофагтар/моноциттер өсіріндісі) үшін тежейтін белсенділігі зидовудинге төзімді 90-95% штамдарды басуға жеткілікті болды.
Резистенттілігі
Кері транскриптазада 48, 108, 179, 181 немесе 236 қалыптағы аминқышқылдарын алмастыратын немесе протеазада аминқышқылдарын алмастыратын нұсқаларының вирус штамдарына қарсы жасушалар өсіріндісінде эфавиренздің белсенділігі жабайы типтегі вирус штамдарына қарсы эфавиренздің белсенділігі секілді болған.
Жасушалық өсіріндіде Эфавирензге ең жоғары төзімділікке әкелетін жалғыз алмастырулар 100 (L101I, 17–22- реттік төзімділік) қалыптағы лейцинді изолейцинге және 103 (K103N, 18–33- реттік төзімділік) қалыпта лизинді аспарагинге алмастыруға сәйкес келеді. Кері транскриптазада аминқышқылдарын басқа алмастырудан өзге K103N экспрессиялаған АИВ нұсқаларында100-еселіктен аса сезімталдықты жоғалту байқалған.
K103N эфавирензді индинавирмен немесе зидовудин+ламивудинмен біріктірілімде клиникалық зерттеулер барысында нәтижесіз ем белгілері (вирусты жүктеме «нәтижесі») бар науқастардан вирус изоляттарында кері транскриптазаға жиі бақыланатын мутация болып табылады.
98, 100, 101, 108, 138, 188 , 190 немесе 225 қалыптағы кері транскриптазада төмен жиілікте және K103N біріктірілімінде ғана жиі ауыстырулар байқалған. Эфавирензбен емдегенге дейін науқастардан алынған үлгілерде K103N алмастырулар байқалған жоқ. Кері транскриптазада аминқышқылдарын алмастыру типтері, эфавирензбен біріктірілімде қолданылатын басқа антивирусты препараттарға байланыссыз, эфавирензге төзімділікпен жүреді.
Айқаспалы резистенттілік
Жасушалар өсіріндісінде эфавиренз, невирапин және делавирдинге айқаспалы төзімділік бейіні көрсеткендей, K103N алмастыру кері транскриптазаның барлық үш ненуклеозидті емес тежегіштеріне сезімталдықтың жоғалуына әкеледі. Делавирдинге төзімді клиникалық зерттелген изоляттардың үшеуінің екеуі эфавирензге айқаспалы төзімділік иеленген және құрамында K103N алмастыруы бар. Кері транскриптазаның 236 қалыбында алмастырылуы бар үшінші изолят эфавирензге айқаспалы төзімділік иеленбеген.
Кері транскриптазаның нуклеозидті емес тежегіштеріне сезімталдық эфавиренздің клиникалық зерттеулеріне қатысқан және нәтижесіз ем белгілері (вирусты жүктеме «нәтижесі») бар МКПК науқастардан вирустық изоляттарда бағаланған. Эфавирензге төзімді деп алдын ала сипатталған он үш изолят невирапин және делавирдинге де in vitro төзімді болған. Кері транскриптазаның нуклеозидті емес тежегіштеріне төзімді изоляттардың бесеуінде K103N болғаны немесе 108 (V108I) қалыпта кері транскриптазада валинді изолейцинге алмастыру иеленгені анықталған. Эфавирензбен ем көмектеспеген науқастардың тексерілген изоляттарының үшеуі, өсіріндіде эфавирензге сезімтал болып қалған және сондай-ақ невирапинге және делавирдинге де сезімтал болған.
Эфавиренз бен протеаза тежегіштері арасында әртүрлі нысана-ферменттердің қатысуына байланысты, ал эфавиренз бен кері транскриптазаның нуклеозидті емес тежегіштерінің арасында — әсер ету механизмі мен нысанадағы байланысатын жерлердің әртүрлі болуына байланысты айқаспалы төзімділік болу мүмкіндігі төмен.
Қолданылуы
- ересектер мен жасөспірімдерде АИВ-1 жұқпасын біріктірілген антиретровирусты ем құрамында емдеуде
Қолдану тәсілі мен дозалары
Емді АИВ жұқпасын емдеуде тәжірибесі бар дәрігер тағайындауы керек.
Біріктірілген антиретровирусты ем
Эфавирензді басқа да антиретровирусты препараттармен біріктірілімде тағайындау керек.
Эфавирензді аш қарынға қабылдау ұсынылады. Эфавиренз препаратын ас қабылдау кезінде қабылдаудан кейін байқалатын эфавиренздің жоғары концентрациясы жағымсыз реакциялардың пайда болу жиілігінің жоғарылауына әкелуі мүмкін.
Жүйке жүйесі тарапынан жағымсыз әсерлеріне қатысты көтерілімділігін жақсарту үшін, препаратты ұйықтар алдында қабылдау ұсынылады.
Ересектер
Эфавиренз препаратының кері транскриптазаның нуклеозидті емес тежегіштерімен (КТНТ) біріктірілімде ұсынылған дозасы протеаза тежегішімен (ПТ) бірге немесе онсыз пероральді, тәулігіне 1 рет 600 мг құрайды.
Дозаны түзету. Эфавиренз препаратын вориконазолмен бір мезгілде қабылдағанда, вориконазолдың демеуші дозасын әрбір 12 сағат сайын 400 мг дейін жоғарылату керек, ал Эфавиренз препаратының дозасын 50%-ға азайту керек, яғни тәулігіне 1 рет 300 мг дейін. Вориконазолмен емді тоқтатқаннан кейін, эфавирензді бастапқы дозада қабылдау ұсынылады.
Егер Эфавиренз рифампицинмен бір мезгілде қабылданса, Эфавиренз препаратының дозасын тәулігіне 800 мг дейін жоғарылату жөнінде мәселені қарастыру керек.
Бүйрек қызметінің бұзылуы
Несеппен өзгермеген күйінде эфавиренздің 1% -дан төмен дозасы шығарылады, сондықтан бүйрек қызметінің бұзылуының Эфавиренздің шығарылуына әсері мардымсыз болуы керек.
Бауыр қызметінің бұзылуы
Бауырдың ауырлығы жеңіл дәрежедегі ауруларымен емделушілер Эфавирензбен емді әдеттегі ұсынылған дозада қабылдауына болады. Дозаға байланысты жағымсыз реакцияларды, әсіресе жүйке жүйесі тарапынан симптомдарды анықтау үшін емделушілердің жағдайын мұқият бақылау керек.
12 жастан асқан балалар және 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер (дене салмағы 40 кг жоғары)
Эфавиренз препаратының ПТ-мен және /немесе КТНТ-мен біріктірілімде 12 жастан асқан 18 жасқа дейінгі дене салмағы >40кг емделушілер үшін ұсынылған дозасы күніне 1 рет 600мг. Эфавиренз, таблеткаларын таблетканы жұта алатын балаларға ғана тағайындау керек.
12 жасқа толмаған дене салмағы 13 кг-нан 40 кг дейін балалар үшін аз дозамен таблетка түрі бар.
Эфавиренз препаратын 3 жасқа дейінгі дене салмағы 13 кг төмен балаларға қолданудың қауіпсіздігі мен тиімділігі анықталмаған.
Жағымсыз әсерлері
Эфавирензді біріктірілген ем құрамында ұсынылған дозада қолданумен клиникалық зерттеуінде хабарланған және емдеу режимініне байланысты болуы мүмкін орташа немесе ауыр жағымсыз құбылыстар төменде көрсетілген.
Құбылыстардың жиілігі келесідей болжамдар көмегімен анықталады: өте жиі (≥1/10); жиі (≥1/100 < 1/10); жиі емес (≥ 1/1000 < 1/100); сирек (≥ 1/10000 < 1/1 000); өте сирек (< 1/10000).
Өте сирек
- бөртпе
- қан сарысуында амилаза концентрациясының симптомсыз жоғарылауы
Қан сарысуында амилаза концентрациясының симптомсыз жоғарылауының клиникалық мәні белгісіз.
Жиі
- патологиялық түс көрулер, зейіннің бұзылуы немесе зейінді шоғырландырудың төмендеуі, бас айналуы, бас ауыруы, ұйқысыздық, ұйқышылдық, мишықтық координацияның және тепе теңдіктің бұзылуы, ауыр депрессия
- іштің ауыруы, диарея, жүрек айнуы, құсу, тәбеттің жоғалуы
- қышыну, бөртпе, терінің бөртуі, терінің қызаруы, Эфавирензбен емді бастағанна кейін алғашқы екі аптаның ішінде пайда болатын жеңіл және орташа дәрежедегі ауырлықтағы макулопапулезді тері бөртпелері.
Емделушілердің көбінде препаратты қабылдауды бір ай бойы жалғастырғанда бөртпе қайтады. Эфавирензді бөртпе пайда болу себебінен қабылдауды тоқтатқан емделушілерге оны қайта тағайындауға болады. Препаратты қайта тағайындағанда сәйкес антигистаминдің және/немесе кортикостероидты препараттарды қоса тағайындау ұсынылады.
- қатты шаршағыштық, әлсіздік
- иммунды жүйе тарапынан бұзылулар
- аллергиялық реакциялар
- мазасыздық, депрессия
- иммунды жүйе реактивациясы синдромы
Ауыр иммунитет тапшылығымен АИВ-жұқтырған емделушілерде біріктірілген антиретровирусты ем (БАРЕ) тағайындау кезінде симптомсыз және қалдық оппортунистік патогендерге қабыну реакциялары жиілеуі мүмкін.
- липодистрофия және метаболикалық бұзылыстар
БАРЕ шеткергі және беттің тері шелмайының, интраабдоминальді және висцеральді май қабатының үлкеюін, сүт бездерінің гипертрофиясын және майдың арқа-мойын маңайында жинақталуын (енеке өркеші) қоса, АИВ-жұқпаланған емделушілерде майдың жинақталуының қайта таралуын (липодистрофияны) туындатады деп саналады.
- гипертриглицеридемия, гиперхолестеринемия, инсулиндік төзімділік, гипергликемия және гиперлактацемия
Біріктірілген антиретровирусты емді гипертриглицеридемия, гиперхолестеринемия, инсулинге резистенттілік, гипергликемия және гиперлактатемия секілді метаболикалық бұзылыстармен байланыстырады.
- АСТ және АЛТ белсенділігінің жоғарылауы, гамаглютамилтрансферазаның (ГГТ) жоғарылауы
Эфавиренз қабылдаған емделушілерде ГГТ-нің жекелеген жоғарылауы, ферменттер индукциясының белгісі болуы мүмкін.
Жиі емес
-
құлақтағы шуыл, вертиго
-
қан тебу
- амнезия, қимыл үйлесімінің бұзылуы, атаксия, сананың шатасуы, құрысулар, патологиялық ойлар, тремор
- бұлдырлап көру немесе көру қабілетінің бұлыңғырлығы
- жедел панкреатит
- экссудативті полиморфты эритема, Стивенс- Джонсон синдромы
- жедел гепатит, бауыр жеткіліксіздігі
- гинекомастия (еркектерде)
- аффективті ауытқымалық, сананың шатасуы, эйфориялық көңіл күй, елестеулер, психоз, суицидальді идеялар, агрессиялық мінез, параноидты реакциялар, маниакальді реакциялар, ажитация, амнезия, патологиялық ойлар
Сыртартқысында психикалық бұзылыстары бар емделушілер, психика тарапынан аталған күрделі жағымсыз құбылыстардың дамуына қатысты жоғары қауіп тобына жатады, жоғарыда аталған құбылыстардың әрқайсысының пайда болу жиілігі маниакальді реакциялар үшін 0,3 % - дан ауыр депрессия мен суицидальді ойларда 2 % -ға дейін.
Жүйке жүйесі тарапынан симптомдар әдетте емнің бірінші немесе екінші күні байқалады және негізінен алғашқы 2 - 4 аптадан кейін қайтады. Жүйке жүйесі тарапынан симптомдар Эфавирензді аспен бірге қабылдағанда жиі кездесуі мүмкін, Эфавиренздің қан плазмасындағы жоғары концентрациясы нәтижесінде болуы мүмкін. Осы симптомдардың көтерілімділігін жеңілдету үшін емнің алғашқы аптасы бойы препаратты ұйықтар алдында қабылдау керек. Қабылдаудың осы режимі сондай-ақ осы симптомдар ары қарай бақыланатын емделушілерге ұсынылады. Дозаны төмендету немесе тәуліктік дозаны бөліп қабылдау әдетте жағымды әсер бермейді.
Сирек
- гипестезия, парестезия, нейропатия
- ыстықты сезіну, қызба
- іш қату
- сандырақ, невроз, ауыр депрессия, емделушілердің өзіне өзі қол жұмсауға ойлары, өліммен аяқталмаған өзі-өзне қол жұмсауға әрекет , озбыр мінез
- аллергиялық дерматит, эксфоллиативті дерматит
- ентігу, тахикардия
- остеонекроз, артралгия, миалгия, миопатия
- жалпы холестерин мен триглицеридтердің деңгейінің жоғарылауы
Липидтер деңгейінің өзгеру мөлшері емдеу ұзақтығы және емдеудің антиретровирусты сызбасының басқа компоненттері секілді факторлардың әсеріне байланысты болуы мүмкін.
Балалар мен жасөспірімдер: балалардағы жағымсыз құбылыстар негізінен көп жағдайларда ересектердегіге ұқсайды. Балаларда эфавирензбен емді бастамас бұрын бөртудің алдын алу мақсатында сәйкес антигистаминдік препараттарды тағайындау мақсатқа сай болуы мүмкін.
Кішкентай балаларға жүйке жүйесі тарапынан симптомдарды сипаттау қиын болуына қарамастан, осындай симптомдар балаларда сирек кездеседі және көп жағдайларда орташа айқындықтағы дәреже иеленген.
Қолдануға болмайтын жағдайлар
- әсер етуші затына немесе қосымша заттарынының кез келгеніне жоғары сезімталдық
-бауыр қызметінің ауыр бұзылуы (Чайлд-Пью шкаласы бойынша С класы)
-терфенадин, вориканозол, астемизол, цизаприд, мидазолам, триазолам, пимозид, бепридилмен (эфавиренздің CYP3А4-пен бәсекелесуіне байланысты осы дәрілік заттардың метаболизмінің тежелуіне немесе күрделі және/немесе ауыр асқынуларға – жүрек аритмиясы, ұзақ уақыт седативні әсерге, тыныс алудың қиындауына әкелуі мүмкін) немесе қастауыш алкалоидтарымен (мысалы, эрготамин, дигидроэрготамин, эргоновин, метилэргоновин) бір мезгілде тағайындау
- эфавиренздің клиникалық тиімділігінің азаюы және қан плазмасында концентрациясының төмендеу мүмкіндігіне байланысты, құрамында шілтерлі шайқурай бар (Hypericum perforatum) препараттармен бір мезгілде тағайындау
- туа біткен галактоза/лактозаны көтере алмаушылық, лактаза тапшылығы, глюкоза/галактоза мальабсорбциясы синдромы
- жүктілік және лактация кезеңі
- 12 жасқа дейінгі және дене салмағы 40кг дейінгі балаларға
Дәрілермен өзара әрекеттесуі
Эфавиренз CYP3A4 индукторы және CYP3A4 қоса, CYP450 кейбір изоферменттерінің тежегіші болып табылады. Эфавирензбен бір мезгілде қабылдағанда CYP3А4 субстраты болып табылатын басқа препараттардың қан плазмасындағы концентрациясы төмендеуі мүмкін. Сондай-ақ Эфавиренздің экспозициясы CYP3A4 белсенділігіне әсер ететін басқа препараттармен немесе тағамдармен (мысалы, грейпфрут шырыны) қабылдағанда өзгеруі мүмкін.
Шәйқурай (Hypericum perforatum)
Эфавиренз бен шәйқурайды немесе құрамында шәйқурай бар өсімдік тектес препараттарды бір мезгілде қабылдауға болмайды. Егер емделуші шәйқурай препаратын қабылдап жүрген болса, оны қабылдауды тоқтату және вирустық жүктемені, сондай-ақ мүмкіндік болса эфавиренз концентрациясын тексеру керек. Шәйқурай препаратының индукциялайтын әсері қабылдауды тоқтатқаннан кейін кемі 2 апта сақталуы мүмкін.
Протеаза тежегіштері (ПТ)
Эфавирензді атазанавир/ ритонавирмен бір мезгілде қабылдауға болмайды. Егер атазанавирді КТНЕТ-мен бір мезгілде қабылдау қажет болса, мұқият клиникалық бақылаумен Эфавирензбен біріктірілімде сәйкесінше 400 мг және 200 мг дейін атазанавир мен ритонавирдің дозасын жоғарылату туралы мәселені қарастыруға болады. Сондай-ақ Эфавиренздің
дарунавир/ритонавирмен біріктірілімін сақтықпен қабылдау керек.
Фосампренавир/ритонавир/ Эфавиренз: клиникалық мәнді фармакокинетикалық өзара әрекеттесуі жоқ және осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеттігі жоқ.
Эфавиренздің фосампренавир/нелфинавирмен өзара әрекеттесуі зерттелген жоқ; осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеттігі жоқ. Сондай-ақ Эфавиренздің фосемпренавир/саквинавирмен өзара әрекеттесуі зерттелген жоқ; осындай біріктірілімді қолдану ұсынылмаған, өйткені екі протеаза тежегішінің де экспозициясының айтарлықтай азаюы болжамданады.
Индинавир/эфавиренз – индинавирдің экспозициясының төмендеуі бақыланады және осыны келесі емдеу сызбасын таңдағанда ескеру керек:
Эфавиренз индинавирмен.
Индинавир/ритонавир/Эфавиренз: индинавирмен немесе индинавир/ритонавирмен тағайындағанда эфавиренз үшін дозаны түзету қажеттігі жоқ.
Лопинавир/ритонавир/ Эфавиренз: лопинавирдің экспозициясының айтарлықтай төмендеуімен өзгешеленеді. Сақтық шараларын сақтау керек, өйткені аталған дозаны түзету кейбір емделушілер үшін жеткіліксіз болуы мүмкін. Жұмсақ капсуладағы немесе ішуге арналған ерітіндідегі (4 капсула/ ~6,5 мл тәулігіне 2 ретті 3 капсула/5 мл тәулігіне 2 реттің орнына) лопинавир/ ритонавир дозасын 33%-ға жоғарылату мәселесін қарастыру керек. 600 мг в дозада тәулігіне 1 рет Эфавирензбен бір мезгілде қабылдағанда лопинавир/ритонавир, таблеткаларын тәулігіне 2 рет 500/125 мг дейін жоғарылату керек.
Нелфинавир/ Эфавиренз: бұл біріктірілім әдетте жақсы көтерілімді және препараттардың қайсысының болмасын дозасын түзетудің қажеттігі жоқ.
Ритонавир/ Эфавиренз: Эфавирензді ритонавирдің төмен дозаларымен қабылдағанда фармакодинамикалық өзара әрекеттесу мүмкіндігіне байланысты эфавирензге қатысты жағымсыз әсерлерінің пайда болу жиілігі жоғарылауы мүмкін.
Саквинавир/ритонавир/ Эфавиренз: дозалауға қатысты ұсыныстар беруге қажетті деректер жоқ. Эфавирензді протеазаның жалғыз тежегіші ретінде саквинавирмен біріктірілімде қабылдауға болмайды.
CCR5 антагонисі
Маравирок/ Эфавиренз: қандай да болсын әсер күтілмейді. Бір мезгілде қабылдауға қатысты ұсыныстарды құрамында маравирок бар препаратқа нұсқаулықтан қараңыз.
Интегразамен тізбекті ауыстыратын тежегіш
Ралтегравир/ Эфавиренз: ралтегравирдің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
КТНТ/ Эфавиренз: Эфавиренздің КТНТ-мен өзара әрекеттесуіне арнайы зерттеулер ламивудинмен, зидовудинмен және тенофовир дизопроксил фумаратымен жүргізілді. Клиникалық мәні бар өзара әрекеттесу күтілмейді. Осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзету қажет емес.
КТНЕТ/ Эфавиренз: өзара әрекеттесуі зерттелмеген өйткені екі КТНЕТ-ін қолданудың тиімділігі мен қауіпсіздігіне қатысты артықшылықтарының жоғын көрсетті, эфавиренз бен басқа КТНЕТ-ін бір мезгілде қабылдау ұсынылмайды.
Антибиотиктер
Азитромицин/ Эфавиренз: осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Кларитромицин/ Эфавиренз: қан плазмасындағы кларитромицин деңгейінің өзгеруінің клиникалық мәні белгісіз, кларитромицинге балама қарастырылуы мүмкін (мысалы, азитромицин). Эфавиренз дозасын түзетудің қажеттігі жоқ.
Туберкулезге қарсы препараттар
Рифабутин/ Эфавиренз: Эфавирензбен бір мезгілде қабылдағанда рифабутиннің тәуліктік дозасын 50%-ға жоғарылату ұсынылады. Эфавирензбен біріктірілімде рифабутинді аптасына 2 немесе 3 рет қабылдаумен емдеу сызбасын қолданғанда рифабутин дозасын 2 есе жоғарылату мәселесі қарастырылуы мүмкін.
Рифампицин/ Эфавиренз: рифампицинмен қабылдағанда, Эфавиренздің дозасын тәулігіне 800 мг дейін жоғарылату рифампицинді қолданусыз 600 мг тәуліктік дозада қолданудағыдай экспозициямен қамтамасыз етуі мүмкін. Жекелей көтере алмаушылық және вирусологиялық жауапты дозаны түзеткенде ескеру керек. Рифампицин дозасын түзетудің қажеттігі жоқ.
Зеңдерге қарсы препараттар
Итраконазол/ Эфавиренз: итраконазолды дозалауға қатысты ұсыныстар жоқ болғандықтан, баламалы зеңге қарсы емнің нұсқаларын қарастыру керек.
Посаконазол/ Эфавиренз: емделушіге қатысты пайдасы қаупінен жоғары жағдайларды қоспағанда, посаконазол мен Эфавирензді бір мезгілде қабылдаудан аулақ болған жөн.
Вориконазол/ Эфавиренз: эфавиренз бен вориконазолды бір мезгілде қабылдағанда, вориконазолдың демеуші дозасын тәулігіне 2 рет 400 мг дейін жоғарылату, ал Эфавиренздің дозасын тәулігіне 1 рет 300 мг дейін, яғни 50 %-ға азайту керек. Вориконазолмен емді тоқтатқаннан кейін Эфавиренздің бастапқы дозасына көшу керек.
Флуконазол/ Эфавиренз: осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеттігі жоқ.
Кетоконазол және имидазолды қатардағы басқа да зеңге қарсы препараттар-дың өзара әрекеттесуі зерттелмеген.
Қышқылдықты төмендететін препараттар
Құрамында алюминий гидроксиді, магний гидроксиді, симетикон бар антацидтер/ Эфавиренз, фамотидин/ Эфавиренз: бір мезгілде қабылдағанда Эфавиренздің сіңуінің бұзылуы күтілмеген.
Анксиолитикалық дәрілер
Лоразепам/ Эфавиренз: осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Антикоагулянттар
Варфарин/ Эфавиренз: варфариннің дозасын түзету қажет болуы мүмкін.
Құрысуға қарсы препараттар
Карбамазепин/ Эфавиренз: баламалы құрысуға қарсы препарат жөнінде мәселені қарастыру керек, сондай-ақ карбамазепиннің қан плазмасындағы концентрациясын мезгіл мезгіл бақылап тұру керек.
Фенитоин, фенобарбитал және CYP450 изоферментінің субстраты болып табылатын басқа да құрысуға қарсы препараттарды Эфавирензбен бір мезгілде тағайындағанда қан плазмасындағы құрысуға қарсы препараттардың концентрациясын мезгіл мезгіл бақылап тұру керек.
Вальпрой қышқылы/ Эфавиренз: эфавиренздің фармакокинетикасына клиникалық мәні бар әсері жоқ. Құрысуды болдырмау үшін емделушінің жағдайын бақылау керек.
Вигабатрин/ Эфавиренз, габапентин/ Эфавиренз: осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Серотонинді кері қармаудың іріктелген тежегіштері (СКҚІТ) Сертралин/ Эфавиренз: сертралин дозасын жоғарылатуға қажеттілік клиникалық тиімділігіне қатысты анықталады. Эфавиренздің дозасын түзетудің қажеттілігі жоқ.
Пароксетин/ Эфавиренз: осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Флуоксетин/ Эфавиренз: осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Антигистаминдік препараттар
Цетиризин/ Эфавиренз: клиникалық мәні бар фармакокинетикалық өзара әрекеттесулері жоқ. Осы препараттардың кез келгенінің дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Кальций өзекшелерінің блокаторлары дилтиаземнің дозасын түзету қажеттілігі клиникалық тиімділігіне байланысты анықталады (дилтиаземнің нұсқаулығын қара).
Эфавиренздің дозасын түзетудің қажеттігі жоқ.
Верапамил, фелодипин, нифедипин және никардипин - өзара әрекеттесулері зерттелген жоқ. Кальций өзекшелерінің блокаторларының дозасын түзету қажеттілігі клиникалық тиімділігіне қатысты анықталады (кальций өзекшелерінің блокаторларының нұсқаулығын қара).
ГМГ-КоА-редуктаза тежегіштері
Аторвастатин/ Эфавиренз: холестерин деңгейін мезгіл мезгіл бақылау ұсынылады. Аторвастатин дозасын түзету қажеттілігі туындауы мүмкін (аторвастатиннің нұсқаулығын қара). Эфавиренз дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Правастатин/ Эфавиренз: холестерин деңгейін мезгіл мезгіл бақылап тұру керек. Правастатин дозасын түзетудің қажеттілігі туындауы мүмкін (правастатиннің нұсқаулығын қара). Эфавиренз дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Симвастатин/ Эфавиренз: холестерин деңгейін мезгіл мезгіл бақылап тұру керек. Симвастатин дозасын түзетудің қажеттілігі туындауы мүмкін (симвастатиннің нұсқаулығын қара). Эфавиренз дозасын түзетудің қажеті жоқ.
Пероральді гормональді контрацептивтер Этинилэстрадиол+норгестимат/ Эфавиренз: гормональді контрацептивтерге қосымша контрацепцияның бөгейтін сенімді әдістерін қолдану керек.
Инъекциялық
Депо-медроксипрогестерон ацетаты (ДМПА)/ Эфавиренз: гормональді контрацептивтерге қосымша контрацепцияның бөгейтін сенімді әдістерін қолдану керек.
Имплант
Этоногестрел/ Эфавиренз: гормональді контрацептивтерге қосымша контрацепцияның бөгейтін сенімді әдістерін қолдану керек.
Иммунодепрессанттар
CYP3A4 метаболиздейтін иммунодепрессанттар (мысалы, циклоспорин, такролимус, сиролимус)/ Эфавиренз: иммунодепрессанттар дозасын түзету қажеттілігі туындауы мүмкін. Эфавирензбен емді бастағанда және тоқтатқанда кем дегенде 2 апта бойы (тұрақты концентрацияға қол жеткізгенге дейін) иммунодепрессанттар концентрациясын мұқият бақылау ұсынылады.
Опиоидтар
Метадон/ Эфавиренз: эфавиренз бен метадонды бір мезгілде тағайындау метадонның қан плазмасындағы деңгейінің төмендеуіне және опиатты тоқтату синдромының симптомдарының пайда болуына әкеледі. Тоқтату синдромының белгілеріне қатысты емделушілердің жағдайын бақылау және тоқтату синдромын басу үшін, метадонның дозасын қажет болғанда жоғарылату керек.
Бупренорфин/налоксон/ Эфавиренз: бупренорфиннің экспозициясының төмендеуіне қарамастан, емделушілердің біреуінде де тоқтату синдромы байқалған жоқ. Бір мезгілде қабылдағанда бупренорфиннің немесе Эфавиренздің дозасын түзету қажет болуы мүмкін.
Айрықша нұсқаулар
Препараттарды Эфавирензбен бір мезгілде тағайындағанда дәрігерлер осы препараттарды қолдануға қатысты нұсқаулықтарға жүгінуі керек.
Эфавиренз АИВ-жұқпасын емдеу үшін жалғыз препарат ретінде қолданылмауы керек, сондай-ақ оны емнің тиімсіз сызбасына жалғыз дәрілік препарат ретінде қосуға болмайды.
Эфавирензді АИВ –жұқпасының айқын сатысындағы науқастарға қолдануға қатысты жеткілікті клиникалық деректер жоқ, оның ішінде: CD 4- жасушаларының мөлшері 1 мм3 < 50 емделушілерде, сондай-ақ протеаза тежегіштерімен емнің тиімсіздігінде.
Емделушілерді эфавирензді қоса олармен қабылданатын антиретровирусты терапия АИВ-ның жыныстық қатынас арқылы немесе қанмен берілу қаупінің алдын алмайтынын ескерту керек.
Емделушілер сәйкес сақтық шараларын қолдануды жалғастыруы керек.
Қандай да болмасын антиретровирусты препаратты біріктірілген ем құрамында қабылдауды көтере алмаушылыққа күдік туындағанда тоқтатады, барлық антиретровирусты препараттарды бір мезгілде тоқтату мүмкіндігін мұқият қарастыру керек. Барлық тоқтатылған антиретровирусты препараттарды қабылдау көтере алмаушылық симптомдары қайтқаннан кейін дереу жаңғыртылуы керек.
Антиретровирусты препараттарды қабылдауда жиі үзілістермен және келесі қайталап қабылдаумен иммунотерапия емге төзімді мутанттық вирустардың пайда болу мүмкіндігінің жоғарылығына байланысты ұсынылмайды.
Кері транскриптазаның басқа нуклеозидті емес тежегіштері жағдайындағыдай, эфавирензді монотерапия ретінде қолданғанда, резистентті вирус тез білінеді. Эфавирензбен біріктірілімде қолданылуы керек жаңа антиретровирусты дәріні таңдағанда вирустың айқаспалы резистенттілігі мүмкіндігін ескеру керек.
Ас қабылдау
Эфавирензді ас қабылдау кезінде тағайындау, препараттың шығарылу уақытының ұзаруына, ол өз кезегінде жағымсыз әсерлердің пайда болу жиілігінің артуына әкеледі.
Эфавирензді аш қарынға қабылдау ұсынылады, дұрысы ұйықтар алдында.
Психиатриялық симптомдар
Эфавиренз қабылдайтын емделушілерде псикасы тарапынан күрделі жағымсыз әсерлер тіркелген. Оларға ауыр депрессия, суицидальді ойлар/іс әрекет, озбыр мінез, параноидальді және маниакальді реакциялар жатады. Сыртартқысында психикалық бұзылыстар бар емделушілер, психикасы тарапынан күрделі жағымсыз құбылыстар дамуына қатысты жоғары қауіп тобына жатады. Аталған симптомдар дамыған емделушілер, осы симптомдардың эфавирензді қабылдаумен байланысының мүмкіндігін анықтау үшін, дереу дәрігерге көрінуі керек. Егер осы байланыс дәлелденсе, ары қарай емдеудің пайдасы мен қаупінің арақатынасын бағалау керек.
Тері бөртпесі
Күлдіреуіктермен суланған түлеумен немесе ойық жаралармен жүретін бөртпе, эфавиренз қабылдаған 0.9% науқастарда дамыған. Экссудативті полиморфты эритема немесе Стивен-Джонсон синдромы шамамен 0.1% жағдайда кездеседі. Ересектерде бөртпе пайда болғанша орташа уақыт 11 күн, ал орташа ұзақтығы – 16 күнді құрайды. Клиникалық зерттеулерде 1.7% науқаста бөртпеге байланысты емді тоқтатуға тура келді. Егер емделушілерде күлдіреуіктер, шырышты қабаттарды қамтумен десквамация немесе қызбамен жүретін бөртпенің ауыр түрі пайда болса, эфавирензді қабылдауды тоқтату керек. Сәйкес антигистаминдік және/немесе ГКС препараттарды қабылдау көтерілімдігін жақсартуы және бөртпенің тез қайтуына ықпал етуі мүмкін.
Жүйке жүйесі тарапынан симптомдар
Жүйке жүйесі тарапынан симптомдар – бас айналуы, ұйқысыздық, концентрацияның төмендеуі, ұйқышылдық, керемет түстер көру және елестеулер әдетте емнің бірінші және екінші күндері байқалады және көптеген жағдайларда алғашқы 2-4 аптадан кейін қайтады. Емделушілерді егер осындай симптомдар пайда болса, әдетте емді жалғастырғанда қайтатынын және олар сирек кездесетін, психика тарапынан бұзылыстардың белгісі болып табылмайтынын ескерту керек. Жүйке жүйесі тарапынан жағымсыз әсерлерге қатысты препараттың көтерілімдігін жақсарту үшін, емнің алғашқы аптасы ішінде препаратты ұйықтар алдында тағайындау ұсынылады. Емделушілерге эфавирензді алкогольмен немесе психотропты препараттармен бір мезгілде тағайындағанда ОЖЖ не потенциальді аддитивті әсері туралы хабарлау керек. Бас айналуы, зейінді жұмылдырудың бұзылуы және/немесе ұйқышылдық секілді орталық жүйке жүйесі тарапынан жағымсыз әсерлерді сезінетін емделушілер, көлік құралдарын немесе механизмдерді басқару секілді қауіпті қызмет түрлерімен айналысудан бас тартқаны жөн.
Құрысулар
Эфавиренз қабылдайтын емделушілерде, сыртартқысында құрысулар бар емделушілерді қоса, құрысулар сирек кездеседі. Фенитоин, карбамазепин және фенобарбитал секілді негізінен бауырда метаболизденетін құрысуға қарсы препараттарды қатар қабылдайтын емделушілерге олардың қан плазмасындағы концентрациясын әлсін әлсін бақылау ұсынылады. Сыртартқысында құрысулар бар емделушілерге препаратты тағайындағанда сақтық шараларын сақтау керек.
Бауыр ферменттері: сыртартқысында диагностикаланған немесе болжанған В және С гепатиті бар емделушілерде және бауырға уытты әсерімен астасқан препараттарды қабылдайтын емделушілерде бауыр ферменттерін үнемі бақылау ұсынылады. Сарысулық трансаминазалардың белсенділігінің қалыптың жоғары шегінен 5 есе жоғары тұрақты жоғарылауымен емделушілерде эфавирензбен емді жалғастырудың пайдасын гепатоуыттылықтың пайда болуына қатысты мүмкін қаупімен салыстыру керек. Р450 цитохром арқылы эфавиренздің қарқынды метаболизміне байланысты және бауыр қызметінің бұзылуымен науқастарда оны қолданудың шектелген клиникалық тәжірибесіне байланысты препаратты осындай науқастарға тағайындағанда сақтық шараларын сақтау керек.
Холестерин: эфавиренз қабылдайтын науқастарда холестерин мен триглицеридтер деңгейін үнемі бақылау керек.
Майдың қайта таралуы/липодистрофия
АИВ-жұқтырған емделушілерде антиретровирусты ем организмде май тінінің орталықтық семіруді қоса, мойынның артқы бөлігінде жинақталуымен (енеке өркеші) қайта таралу/жинақталуымен, шеткергі және беттің тері шелмайын жоғалтумен және кеуденің үлкеюімен "кушингоидті түр" жүреді және осы құбылыстың механизмі және оның ұзақтығы қазіргі таңда зерттелмеген. Себеп-салдарлық байланысы анықталмаған.
Арнайы топтар
Препарат құрамында лактоза бар, сондықтан галактозаны көтере алмаушылықтың сирек кездесетін тұқым қуалаған түрлерімен, лактаза жеткіліксіздігімен немесе глюкозо-галактоза мальабсорбциясы синдромымен емделушілерге препаратты қабылдауға болмайды.
Бүйрек жеткіліксіздігі
Бүйрек жеткіліксіздігімен емделушілерде эфавиренздің фармакокинетикасы зерттелмеген, әйтсе де несепке өзгермеген түрінде 1 %-дан аз эфавиренз бөлініп шығатынын ескеріп, бүйрек қызметінің бұзылуы эфавиренздің элиминациясы үдерісіне айтарлықтай әсер етпеуі керек. Препаратты бүйректің ауыр жеткіліксіздігімен емделушілерде қолдану тәжірибесі жоқ, сондықтан осындай емделушілерде қауіпсіздігіне мұқият бағалау ұсынылады.
Егде жастағы емделушілер
Егде жастағы емделушілердің реакциясының жас емделушілердің реакциясынан айырмашылығының барын бағалау мүмкін емес, сондықтан сәйкес жастағы емделушілердің жеткілікті санымен зерттеулер жүргізілген жоқ.
Жүктілік және лактация кезеңі
Емді бастамас бұрын бала туатын жастағы әйелдер жүктілікке тест жасауы керек. Емделу кезінде контрацепцияның басқа әдісімен қатар бөгейтін контрацепция әдістерін қолданулары керек.
Эфавирензді жүктілік кезінде емнің басқа әдістері жоқ жағдайларды қоспағанда, тағайындауға болмайды.
АИВ-жұқпаны жұқтырудан аулақ болу үшін, қандай жағдай болғанда да АИВ-жұқтырған әйелдерге нәрестені емшекпен қоректендіруіне болмайды.
Педиатрияда қолданылуы
Эфавирензді 12 жасқа дейінгі немесе дене салмағы 40 кг төмен балаларда таблетка түрінде қолдануға болмайды.
Дәрілік препараттың көлік құралдарын немесе әлеуетті қауіпті механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері
Эфавирензді қолдану бас айналуын, зейінді жұмылдырудың нашарлауын және/немесе ұйқышылдықты туындатуы мүмкін. Есделушілерге осындай симптомдар пайда болғанда автокөлікті немесе механизмдерді басқару секілді әлеуетті қауіпті жұмыстардан аулақ болу керектігін ескерту керек.
Артық дозалануы
Симптомдары: артық дозаланғанда жүйке жүйесі тарапынан (бас айналуы, ұйқысыздық, ұйқышылдық, зейіннің бұйылуы, патологиялық түс көрулер, бас ауыруы) жағымсыз симптомдарының күшеюі байқалады.
Емі организмнің өмірлік маңызы бар негізгі көрсеткіштерін қадағалау мен емделушінің клиникалық жағдайын бақылауды қоса жалпы демеуші шаралардан тұруы керек. Сіңірілмеген препаратты шығару үшін белсенділендірілген көмірді пайдалануға болады. Артық дозалануын емдеу үшін арнайы у қайтарғысы жоқ. Эфавиренз ақуыздармен белсенді байланысатын болғандықтан, диализдің көмегімен препаратты қаннан шығарудың мүмкіндігі төмен.
Шығарылу түрі және қаптамасы
30 таблеткадан ақ мөлдір емес бұралып жабылатын қақпағымен, жоғары тығыздықтағы полиэтиленнен жасалған ақ мөлдір емес құтыға салынған.
1 құтыдан медицинада қолданылуы жөніндегі мемлекеттік және орыс тіліндегі нұсқаулықпен бірге картоннан жасалған пәшкеге салынған.
Сақтау шарттары
30 °С-ден аспайтын температурада сақтау керек.
Балалардың қолы жетпейтін жерде сақтау керек!
Сақтау мерзімі
3 жыл
Жарамдылық мерзімі өткеннен кейін қолдануға болмайды.
Дәріханалардан босатылу шарттары
Рецепт арқылы
Өндіруші
Mylan Laboratories Limited
F-4& F-12, MIDC, Malegaon, Sinnar,
Nashik – 422 113, Мaharashtra, Үндістан
Тіркеу куәлігінің иесі
Mylan Laboratories Limited, Үндістан
Қазақстан Республикасы аумағында тұтынушылардан өнім (тауар) сапасына қатысты шағымдарды қабылдайтын ұйымның мекенжайы
«Эй Пи Си Фармасьютикалс энд Кемикалс (Юроп) Лтд, өкілдігі, Ұлыбритания
050040, Алматы қ-сы, Попов к-сі 19, 301 кеңсе
Тел: (8727) 260-84-33, факс: (8727) 386-82-25
E-mail: apckz@apcpharma.co.uk